Choroby dziecięce

Nasze dzieci narażone są na wiele różnych chorób. Od powszechnych przeziębień na które narażone są przebywając w przedszkolach i szkołach po groźne choroby którymi mogą zarazić się np. po ugryzieniu kleszcza. Poniżej przegląd częstych chorób dziecięcych.

Zapalenie oskrzeli jest nagłym stanem zapalnym błony śluzowej w tchawicy i mniejszych drogach oddechowych płuc. W 90 % przypadków chorobę powodują wirusy. Po 5-6 dniach od zakażenia „drogą kropelkową” dziecko może zachorować na zapalenie oskrzeli lub oskrzelików. Objawy zapalenia oskrzeli są widoczne od razu. Jest to suchy kaszel, po kilku dniach kaszel z wydzielaniem śluzu, ewentualnie świszczący oddech. Niemowlęta i małe dzieci wykrztuszają śluz, nie mogą jednak go wypluć, tylko połykają. Przy silnych atakach kaszlu śluz może być zwymiotowany wraz z treścią żołądka. Zapalenie oskrzeli nie powinno trwać dłużej niż 14 dni. W pierwszych dniach może pojawić się gorączka. Zapalenie oskrzeli może przekształcić się w zapalenie płuc. Zapalenie oskrzelików może spowodować stan zapalny układu oddechowego. U niemowląt poniżej 6 miesiąca życia może doprowadzić do bronchitu spastycznego. Przy gorączce powyżej 38,5 stopnia wydzielinie ropnej lub kaszlu, który nie ustępuje w ciągu tygodnia, dziecko musi być zbadane przez lekarza. Przy silnym podrażniającym kaszlu w pierwszych dniach powinniśmy podawać środek rozluźniający wydzielinę. Bakteryjne zapalenie oskrzeli leczy się antybiotykami.

Przeziębienie jest infekcją kropelkową górnych dróg oddechowych, spowodowaną przez wirusy „oddechowe’. Przy pierwszej infekcji w wieku niemowlęcym często dochodzi do zaatakowania oskrzeli i tkanki płuc. Chore dzieci zarażają tylko przez kilka dni. Wiele dzieci pozostaje w pełnym zdrowiu, mimo kontaktów z chorymi. Mają już nabytą odporność w wyniku wcześniejszych przeziębień. Niemowlęta przy pierwszym kontakcie z wirusami oddechowymi jest zaatakowana także śluzówka tchawicy, występuje wówczas zapalnie oskrzeli. Może wystąpić gorączka- wysoka lub niewielka. Przeziębienie trwa od 7 do 10 dni i pozostawia na kilka miesięcy odporność na szczep wirusów, które wywołały chorobę. W takim przypadku powinno się zasięgnąć się rady lekarza, jeśli przeziębienie utrzymuję się dłużej niż 6-7 dni i gorączka nie ustąpiła w ciągu 48 godzin.

Katar jest najczęstszą ze wszystkich chorób. Małe dzieci cierpią na nią do 9 razy w roku, dzieci przedszkolne do 12 razy- praktycznie przechodzą z jednej infekcji w drugą- dzieci szkolne 6 razy w roku. Katar obejmuje najczęściej górną część jamy gardła. Wywołują go zwykle wirusy, przenoszone drogą kropelkową. Od zarażenia do momentu pojawienia się  kataru mijają godziny lub dni. Śluzówki nosa i gardła są czerwone i obrzmiałe. Wydzielina staje się powoli śluzowata i zmienia zabarwienie na żółtawe. Utrudnione jest oddychanie przez nos. U Niemowląt może dojść do trudności z piciem. Niemowlęta i małe dzieci mogą mieć przez kilka dni wysoką gorączkę. Katar znika po 8-10 dniach. Przyczyną utrzymującego się przez kilka miesięcy kataru może być wada przegrody nosowej lub zapalenie zatok obocznych nosa. W takim przypadku powinniśmy się zgłosić do lekarza. Lekarz ustali przyczyny i wyleczy chorobę podstawową. Brak łaknienia u niemowlęcia jest powodem wizyty u lekarza. Jeśli katar trwa dłużej niż 2 tygodnie, lekarz powinien obejrzeć dziecko. Zadecyduje czy jest konieczny wymaz, aby stwierdzić, czy infekcja wirusowa została dodatkowo nadkażona bakteriami. Zazwyczaj skuteczne są krople do nosa.

Zapalenie krtani jest wywoływane najczęściej przez wirusy, które atakują później także tchawicę. Kilka dni po zakażeniu drogą kropelkową występuje suchy, szczękający kaszel i chrypka. Niekiedy kaszel jest niegłośny. Głos jest ochrypły, może od czasu do czasu zanikać. Wiele dzieci podczas tej choroby ma gorączkę. Szczególną formą jest zapalenie nagłośni, które może być groźne dla zdrowia dziecka. Może występować kaszel, a mowa jest niewyraźna. W takim przypadku powinniśmy od razu wezwać pogotowie, ponieważ możemy się udusić. Szczególnie u dziecka może rozwinąć się pseudokrup. Bardzo nagły, silny, suchy kaszel może oznaczać, że dziecko mogło połknąć ciało obce, które utknęło w tchawicy. Każde dziecko, które kaszle dłużej niż dwa dni, powinno być zbadane przez lekarza. Ograniczone mówienie, lub ciche mówienie pomaga w leczeniu zapalenia krtani.

Zapalenie płuc jest stanem zapalnym tkanki płucnej, szczególnie pęcherzyków płucnych. Może wystąpić jako komplikacja po przeziębieniu lub zapaleniu oskrzeli. Rozwija się nagle, bez wcześniejszych objawów. Wywołują je bakterie i wirusy. Dziecko sprawia wrażenie chorego. Temperatura może być nieznacznie podwyższona lub wysoka. Kaszel przy zapaleniu płuc może być suchy i wilgotny, ma szczękający dźwięk lub jest krótki i męczący. Dziecko oddycha w bardzo szybkim tempie, lecz pobiera podczas oddechu mało tlenu. Nie może prawidłowo oddychać, ma duszności, usta i wargi wyraźnie robią się co raz bardziej sine. U niemowląt i małych dzieci można dostrzec przy wdechu wyraźne opadanie skóry między żebrami, krtanią a obojczykiem. Wiele dzieci podczas tej choroby skarży się na silne bóle brzucha, które występują co kilka minut przez długi okres, około 4 dni. Podczas leczenia domowego powinniśmy zwrócić uwagę na wystarczającą ilość świeżego powietrza. Dziecko powinno przebywać przy szeroko otwartym oknie w dzień i w nocy. Powinniśmy także podawać dużą ilość płynów, najlepsza może być herbatka ziołowa. Możemy używać jako pomoc, lekarstw rozpuszczających śluz. Dziecko podczas snu powinno spać na wysokim nagłówku. Dobrym sposobem na obniżenie temperatury jest zawijanie łydek lub wkładanie czopków obniżających gorączkę. Niemowląt chorych na zapalenie płuc nie powinniśmy układać na brzuchu, ponieważ oddychają one brzuchem, i w takim wypadku mogłyby się udusić. Noworodki i niemowlęta do 4 roku życia powinny być leczone w szpitalu. U starszych dzieci sposób leczenia  choroby ustala lekarz.

Zapalenie migdałów– jest to nagła choroba infekcyjna wywołana przez wirusy i lub bakterie. Angina bakteryjna wywoływana jest przez bakterie z grupy streptokoków i zaczyna się zwykle wysoką gorączką i problemami z przełykami. Wtedy dziecko czuje się bardzo chore, i nie ma apetytu na jedzenie. Migdałki są bardzo zaczerwienione, poczym zaczerwienienie przechodzi na języczek, podniebienie i tylną ścianę gardła. Na migdałkach można dostrzec ropne czopy lub siatkowate paseczki. Węzły chłonne podżuchwowe, szyjne i okolicy uszów są bardzo powiększone i wrażliwe na dotyk. Przy anginie wirusowej, węzły chłonne są tylko nieznacznie powiększone, migdały i język nie są obłożone. Migdały i tylna ściana gardła są jaskrawoczerwone. Dziecko nie czuje się bardzo chore. Dziecko chore na anginę powinno być zawsze zbadane przez lekarza. Tylko lekarz może zdecydować co spowodowało anginę- bakterię czy wirusy. Angina jest chorobą, w przypadku której należy podjąć szybkie działania, ponieważ może ona zamienić się w coś gorszego, lub spowodować trwałe uszkodzenia.

Zapalenie ucha środkowego występuje często u niemowląt i małych dzieci, lecz także u osób dorosłych. Powstaje jako infekcja występująca przy chorobach jamy gardłowo-nosowej. Czynniki chorobotwórcze, najczęściej wirusy, mają do pokonania niewielki kawałek, u dzieci przewód który łączy ucho z jamą nosową, jest krótki i przy przeziębieniach łatwo dochodzi do obrzęku. W ten sposób wydzielina i ropa gromadzą się w uchu. Zapalenie ucha środkowego jest najczęściej nagłe, silne, kłujące. Małe dzieci odrzucają główkę i trzymają się za bolące ucho. Niemowlęta z zapaleniem ucha środkowego są niespokojne, nie chcą jeść i mogą mieć biegunkę. Jeżeli przeoczy się zapalenie ucha środkowego, może dojść do pęknięcia błony bębenkowej, z wypłynięciem nagromadzonej wydzieliny w uchu. Przy właściwym czasie, i odpowiednim leczeniu, ból powinien ustąpić w czasie od 1-3 dni od czasu rozpoczęcia choroby. Przez dłuższy czas może utrzymać się wysięk w uchu środkowym. Przy każdym zapaleniu ucha istnieje niebezpieczeństwo, że zapalenie przeniesie się na komórki wyrostka sutkowatego w kości czaszki. Nie leczone zapalenie wyrostka sutkowatego może doprowadzić do stanów zapalnych ucha środkowego i opon mózgowych. Przy każdym podejrzeniu o zapalenie ucha środkowego, lekarz powinien zbadać dziecko

 Wczesnoletnie zapalenie opon mózgowych spowodowane jest ono przez wirusy przenoszone w wyniku ukąszeń kleszczy. Wirusy żyją w organizmach wielu ssaków i ptaków, które jednak nie chorują. Inaczej niż bonelie, wirusy kleszczowego wczesnoletniego zapalenia opon mózgowych są przenoszone na człowieka już w momencie ukąszenia kleszcza. Zagrożenie występuje tylko w obszarach endemicznych z duża ilością kleszczy. Znajdują się one na wysokości powyżej 1000m.n.p.m. W tych okolicach jest jeden procent kleszczy zakażonych, to znaczy że w jednym przypadku na 1000 ukąszeń następuje rozwój tej choroby. Wczesnoletnie zapalenie opon mózgowych występuje tylko wiosną i latem. Jednak Bawaria ma w październiku drugi szczyt zachorowań. Choroba przebiega w dwóch fazach: tydzień do dwóch po ukąszeniu kleszcza, często niezauważonym występują objawy grypopodobne: osłabienie, gorączka, bóle stawów, głowy, brak apetytu i silne bóle brzucha. Może ponadto pojawić się katar i kaszel, Objawy utrzymują się około tygodnia. Po okresie bezobjawowym trwającym około trzech tygodni u 5-20 % chorych zaczyna się faza druga choroby. U pozostałych wczesnoletnie zapalenie opon mózgowych przebiega bez dalszych oznak choroby. W fazie drugiej dochodzi do zapalenia opon mózgowych z bólami głowy, sztywnością karku, gorączką powyżej 40 stopni, wymiotami, wrażliwością na światło i paraliżem rąk, nóg i ramion. Przy podejrzeniu wczesnoletniego zapalenia opon mózgowych należy jak najszybciej wybrać się do lekarza. Wirusy tej choroby mogą być ujawnione w wyniku badań osocza krwi. Długie leżenie w łóżku i gimnastyka rehabilitacyjna zwiększają szanse na szybszy powrót do zdrowia.

Borelioza– jest to inaczej zwana chorobą z Lome. Wywołują ją bakterie Borrelia, przenoszone przez kleszcze. W Ameryce Północnej i Europie jest to najczęstsza choroba przenoszona przez kleszcze. Bonelie żyją we krwi zwierząt leśnych, szczególnie myszy. W wyniku ukąszenia zarazki dostają się do organizmu kleszcza. Jeśli zainfekowany kleszcz ukąsi człowieka, bonelie dostają się przez ślinę kleszcza do krwi. Borelioza przebiega w trzech fazach. W ciągu siedmiu dni do 6 tygodni po ukąszeniu powstaje pierścieniowate, powiększające się zaczerwienienie skóry w miejscu ukąszenia, które wewnątrz blednie. Rumień jest cieplejszy niż jego otoczenie. Pojawiają się dolegliwości podobne do grypowych- gorączka, bóle stawów. Rumień i dolegliwości znikają nie leczone po około 2-3 tygodniach. Po trzech miesiącach rozpoczyna się druga faza choroby, jednak faza pierwsza może trwać kilka miesięcy. U 10% do 20% osób nie leczonych w fazie pierwszej dochodzi do zaburzeń koncentracji i pamięci, wahań nastrojów, paraliżu nerwów twarzowych i zapalenia opon mózgowych. U 10 % chorych, w 3-6 tygodni po ukąszeniu, pojawiają się zaburzenia rytmu serca, które utrzymują się przez 6 dni. Towarzyszą im bóle stawów. U 50-60 % osób, które nie przebyły fazy drugiej, cierpi na dolegliwości stawów dużych, do roku po ukąszeniu. W drugiej fazie nasilają się także zaburzenia nerwów. Borelioza powinna być zawsze leczona przez lekarza. Istnieje wiele podobnych dolegliwości reumatycznych i częściowych zaburzeń mózgu, które mają inne podłoże. Ważne jest ustalenie przyczyny. Za pomocą badania krwi dziecka lekarz może ustalić czy w organizmie występują przeciwciała przeciw boneliom. Jeśli dziecko jest chore, środkiem z wyboru są antybiotyki: u małych dzieci i dzieci w wieku szkolnym ampilicyna.

Wirusowe zapalenie wątroby wywoływane jest najczęściej przez wirus Hepatitis. Wirus ten jest wydalany razem ze stolcem chorej osoby i rozprzestrzenia się za pośrednictwem zanieczyszczonych lub niedostatecznie gotowanych potraw i napojów. Niebezpieczeństwo zachorowania na tą chorobę istnieję w czasie podróży do krajów południowych i krajów trzeciego świata. Choroba rzadko występuje u dzieci. Przenoszona jest tylko w wyniku bezpośredniego kontaktu z zarażoną krwią. Dziecko może zachorować na tą chorobę, kiedy matka byłą chora, będąc w ciąży. Dla ochrony przed tym wirusem powinny szczepić się osoby zdrowe, przebywające we wspólnym gospodarstwie z chorym. Dzieci chore na wirusowe zapalenie wątroby mają objawy podobne do grypy. Są osłabione i zmęczone, mogą mieć gorączkę. W ponad 80% przypadków lekarzy może stwierdzić powiększoną wątrobę. Skóra i gałki oczne zmieniają zabarwienie na żółte u około połowy chorych dzieci. W rzadkich przypadkach stan zapalny przechodzi w stan przewlekły, co może być przyczyną marskości wątroby. W razie podejrzeń, należy natychmiastowo udać się do lekarza.